شناسایی شایستگی های رهبریِ استراتژیک با رویکرد رضایت ذینفعان سازمان در صنعت حمل و نقل هوایی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

2 استاد گروه مدیریت دولتی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

3 استادیار گروه مدیریت منابع انسانی و رفتارسازمانی دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

4 استادیار گروه مدیریت صنعتی دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

چکیده

چکیده
زمینه و هدف: مسئولیت کلی هر سازمان بر عهده رهبران استراتژیک است و عملکرد سازمانی متأثر از انتخاب‌های استراتژیک،  بازتاب عمل و رویکرد مدیران ارشد آن است. پویایی کنونی فضای کسب‌وکار و پیشرفت فن‌آوری، سازمان‌ها را در تقابل با گروه‌های مختلف ذینفع قرار داده است که خواسته‌های متعارض و واگرایی دارند. از این رو پژوهش حاضر با هدف شناسایی توانمندی‌های مورد نیاز رهبران استراتژیک برای جلب رضایت ذینفعان مختلف سازمانی در شرکت‌های هواپیمایی ایرانی انجام شد.
روش‌شناسی: این پژوهش به لحاظ جهت‌گیری در زمرۀ پژوهش‌های توسعه­ای قرار دارد و با استفاده از روش کیفی تحلیل تم بر روی داده های حاصل از مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته 17 نفر از رهبران استراتژیک شرکت‌های هواپیمایی (مدیرعامل، اعضای هیئت‌مدیره و مدیران ارشد اجرایی) انجام شد. برای نمونه‌گیری از روش‌ هدفمند قضاوتی و جهت تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار QSR Nvivo استفاده شد.  پایایی کدگذاری مصاحبه‌ها با استفاده از روش درصد توافق درون موضوعی تایید شد.
یافته‌ها: در نتیجه تحلیل داده‌های پژوهش، 4 تم اصلی شامل ویژگی‌ها و مهارت‌های بنیادینِ رهبری در جایگاه استراتژیک، ویژگی‌های فردی، مهارت‌های رفتاریِ بین فردی، مهارت‌های مدیریتی، 24 تم فرعی و 60 مفهوم برای رهبری استراتژیک با رویکرد ذینفعان شناسایی شدند.
نتیجه‌گیری: الگوی چهار وجهی رهبریِ استراتژیکِ ذینفع‌محور در راستای توفیق تیم مدیریت ارشد سازمان‌ها برای جلب رضایت ذینفعان مختلف ارائه شد. الگوی مذکور را می‌توان به عنوان مبنایی برای انتخاب و آموزش مدیران استراتژیک شرکت‌های هواپیمایی به کار گرفت.

کلیدواژه‌ها


خنیفر، حسین. مسلمی، ناهید (1397). اصول و مبانی روش‌های پژوهش کیفی رویکردی نو و کاربردی. تهران، انتشارات نگاه دانش.
صحت، سعید. یارمحمدی، محسن (1394). بررسی تأثیر رهبری استراتژیک بر عملکرد شرکت: مورد مطالعه: شرکت‌های تکنولوژی محور پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. مدیریت فرهنگ سازمانی، دوره 13، شماره 4، 1090-1065.
Aslan, S. Diken, A. Sendogdu, A. (2011). Investigation of the Effects of Strategic Leadership on Strategic Change and Innovativeness of SMEs in a Perceived Environmental Uncertainity. Procedia Social and Behavioral Sciences, 24, 627–642.
Boal, K. B. Hooijberg; R.(2000). Strategic Leadership Research: moving on. Leadership Quarterly, 11(4), 515–549.
Boyatzis, R. E. (1998). Transforming qualitative information: thematic analysis and code development. Thousand Oaks, CA, Sage.
Braun, V. Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative research in psychology, 3(2), 77-101.
Carter, M. S. Greer, R. Ch. (2013). Strategic Leadership: Values, Styles, and Organizational Performance. Journal of Leadership & Organizational Studies, 1–19.
Ceri-Booms M. Lucian Curşeu P. Oerlemans A.G. Leon. (2017). Task and person-focused leadership behaviors and team performance: A meta-analysis. Human Resource Management Review, 27, 178–192.
Crossan M. Vera, D. Nanjad, L. (2008). Transcendent leadership: Strategic leadership in dynamic environments. The Leadership Quarterly, 19, 569–581.
Davies, J, B. and Davies, B. (2004). Developing a Model for Strategic Leadership in Schools. Educational Management Administration & Leadership, 34(1), 121–139.
Donald, C, Hambrick. Phyllis, Mason. (1984). Upper echelons: The organization as a reflection of its top managers. Academy of management Review, 9(2), 193-206.
Finkelstein, S. C Hambrick, D. Cannella, Jr. A. (2009). Strategic Leadership: Theory and Research on Executives, Top Management Teams, and Boards. Oxford University Press, p: 8 & 50.
Freeman, R. E. Jeffrey S. Harrison, A. C. Wicks, Parmar, B. Colle, S. (2010). Stakeholder Theory, The State of the Art. Cambridge University Press, New York.
Freeman, R. E. Jeffrey S. Harrison, A. C. Wicks. (2007). Managing for Stakeholders Survival, Reputation, and Success. Yale University Press, New Haven & London.
Hind, P. Wilson, A. and Lenssen, G. (2009). Developing leaders for sustainable Business. Corporate Governance, 9(1), 7-20.
Hitt A. M. Katalin T. H. Roy S. (2010). Strategic leadership for the 21th century. Business Horizons, 53, 437-444.
Hitt, M. A. & Ireland, R. D. (2002). The essence of strategic leadership: Managing human and social capital. Journal of Leadership & Organizational Studies, 9(1), 3-14.
Hörisch, J. Freeman, R. E. and Schaltegger, S. (2014). Applying Stakeholder Theory in Sustainability Management: Links, Similarities, Dissimilarities, and a Conceptual Framework. Organization & Environment, 27(4), 328–346.
Jensen, C, M. (2001). Value Maximization, Stakeholder Theory, and the Corporate Objective Function. Journal of Applied Corporate Finance, 8-22.
Julio, Cesar. Volpp, Sierra. Banzato, Carlos, Roberto. (2016). Implications of theory and research on strategic leadership: A critical review. Revista Ibero-Americana de Estratégia – RIAE, 15(3), 118-130.
Kakabadse,N. K. Kakabadse, A.P. and Lee-Davies, L. (2009). CSR leaders road-map, Corporate governance, vol. 9 No. 1, 50-57.
Kriger, M. Zhovtobryukh, Y. (2016). Strategic Leadership for Turbulent Times. Published By Palgrave Macmillan, New York, 35-36.
Maak, Thomas. & Pless, M. Nicola. (2006). Responsible Leadership in a Stakeholder Society – A Relational Perspective. Journal of Business Ethics, 66, 99–115.
Mahsud. R. (2006). Results Based Strategic Leadership: Strategic Leadership and Determinants of Firm Performance. A Dissertation Submitted to the University at Albany, State University of New York.
Norzailan Z. Rozhan, B. O. Hiroyuki, I. (2016). Strategic leadership competencies: what is it and how to develop it? Industrial and commercial training, 48(8), 394-399.
Norzailan. Z. Shazlinda, Md, Y. and Rozhan, O. (2016). Developing Strategic Leadership Competencies. Journal of Advanced Management Science, 4(1), 66-71.
Shi, Y. Ye, M. (2016). Responsible Leadership: Review and Prospects, American Journal of Industrial and Business Management,, 6, 877-884.
Shinnaranantana N. Dimmitt, N. and Siengthai, S. (2013). CSR manager competencies: a case study from Thailand. Social Resposibility Journal, 9(3), 395-411.
Tirmizi, S. A. (2017). An Integrative Framework for Responsible Leadership Practice, Enacting Values-Based Change, 123-136.
Turner, III, D. W. (2011). Qualitative interview design: A practical guide for novice investigators. The Qualitative Report, 15(3), 754.
Visser, W. (2011). The Nature of CSR Leadership Definitions, Characteristics and Paradoxes. CSR International Paper Series, 4, 1-10.
Waldman, D. A. Galvin, B.M. (2008). Alternative Perspectives of Responsible Leadership. Organizational Dynamics, 37(4), 327–341.
Waldman, D. A. Javidan, M. Varella, P. (2004). Charismatic leadership at the strategic level: A new application of upper echelons theory. The Leadership Quarterly, 15, 355−380.
Weber, J. and Wasieleski, D. (2003). Managing Corporate Stakeholders, Journal of Corporate Citizenship (9), 133-153.