طراحی الگوی رهبری نوآورانه مبتنی بر علوم اعصاب در صنعت بانکداری ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه مدیریت منابع انسانی و کسب و کار، دانشکده مدیریت، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

10.22034/qjimdo.2023.352713.1517

چکیده

زمینه و هدف: برای طراحی و استقرار محیط‏های دوستدار مغز، به سبکی از رهبری سازمانی مبتنی بر علوم اعصاب در سازمان‏ها نیاز است. بر این اساس، پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی رهبری نوآورانه مبتنی بر علوم اعصاب در صنعت بانکداری ایران انجام شده است.
روش‌شناسی: پژوهش حاضر از نظر هدف توسعه‏ای- کاربردی و از نظر گردآوری داده‏ها با توجه به ماهیت پژوهش از نوع کیفی است. جامعۀ آماری شامل خبره­های مدیریتی و کارشناسی بانک‏های دولتی ایران بود که با روش نمونه‏گیری هدفمند شناسایی شدند. در این پژوهش از روش تجزیه‌وتحلیل نظریه داده‎بنیاد مبتنی بر رویکرد نظام‏مند و ابزار مصاحبه‏ نیمه ساختاریافته برای گردآوری داده­ها استفاده شد.
یافته‌ها: بر اساس تحلیل داده‌های پژوهش، در شرایط علّی، عامل احساس، ادراک و منطق فرد از اهمیت نسبی‏اش نسبت به دیگران و در پدیدۀ محوری، جّو سازمانی نوآورانه و در شرایط مداخله‌گر، مجموعه شرایط اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی و مجموعه عوامل ساختاری، رفتاری و محتوایی و در بستر حاکم، فضای تعاملی، توجه به ارزش‏های سازمانی، وجود آیین‏نامه‏های منسجم، و وجود سندیکای بانکی و در رابطه با راهبرد، طراحی و بهینه‏سازی، نوع سبک رهبری و توسعه مهارت‏های رهبری شناسایی شدند. پیامد اصلی این مدل شامل توسعه خود، توسعه مدیریتی و توسعه اجتماعی است.
نتیجه‌گیری: تشکیل مخزن رهبری نوآورانه مبتنی بر علوم اعصاب با در نظر گرفتن شرایط علّی، شرایط مداخله‏گر و شرایط زمینه‏ای می‏تواند پیامدهای توسعه خود، توسعه مدیریتی و توسعه اجتماعی را مهیا نموده تا جو سازمانی نوآورانه در سازمان پدیدار شود.

کلیدواژه‌ها


استراوس، انسلم و کوربین، جولیت. (1397). مبانی پژوهش کیفی، مترجم: ابراهیم افشار، تهران، نشر نی، چاپ هفتم.
احمدی، کیومرث.(1397). مبانی نورولیدرشیب؛ رهبری سازمانی بر اساس علوم اعصاب، تهران، انتشارات ترمه، چاپ اول.
احمدی بهروز، نسیم.(1399). تاثیر رهبری مبتنی بر علوم اعصاب بر هوش هیجانی کارکنان شرکت دخانیات ایران. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبائی، دانشکده مدیریت و حسابداری.
بلوم، فلوید.(1398). نقش علوم اعصاب شناختی در ارتش آینده، مترجم: محسن افتاده حال، عزیر علیزاده، مسعود منزوی، بهرام محمودی کهریز. تهران، انتشارات موسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی، چاپ دوم.
خواستار، حمزه.(1388). ارائه روشی برای محاسبه پایایی مرحله کدگذاری در مصاحبه‌های پژوهشی. فصلنامه روش‌شناسی علوم انسانی، 15(58)، 174-161.
جانسون، اف.(1397). مدیریت نوآوری، مترجمین: علی محمد کیمیاگری و مسعود سلیمانزاده. انتشارات دانشگاه صنعتی امیرکبیر، چاپ دوم.
شیزاد، منصور؛ ابویی اردکانی، محمد؛ نظری، محمدعلی و قلی پور، آرین.(1398). بررسی عصب‌شناسی مغز رهبران سازمانی در فعالیت مرتبط با تفکر استراتژیک: چگونه برای مطالعه و آزمایش با ابزار الکتروآنسفالوگرافی کمی، تکالیف شناختی طراحی کنیم؟. فصلنامه مدیریت بازرگانی، 11(1)،  86-63.
نصیری، زهرا (1398). طراحی و تدوین مدلی برای به کارگیری بازی کاری در رهبری عصبی. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه صنعتی شاهرود، دانشکده مهندسی صنایع و مدیریت.
هوشمند، ریحانه.(1397). تفاوت رهبران استراتژیک تحول گرا و غیرتحول گرا بر اساس تصویر عصب‌شناختی با بهره گیری از نوروساینس. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبائی، دانشکده مدیریت و حسابداری.
محمدی، اسفندیار؛ احمدی، کیومرث؛ ویسه، سیدمهدی و گل محمدی، عماد.(1399). ارتباط سیستمی بین ارتقای نظام نوآورانه شرکت‏های دانش بنیان با تسهیم دانش و رهبری مبتنی بر علوم اعصاب. نشریه علمی پژوهش‌های پیشرفت؛ سیستم‌ها و راهبردها، 1(3)، 36-11.
Boyatzis, R., Smith, M.L. and Blaize, N. (2006). Developing Sustainable Leaders Through Coaching and Compassion. Academy of Management Learning and Education, 5(1), 8-24.
Dominick, P. G., Squires, P. and Cervone, D. A.(2019). Cognitive Approach to Leadership Development: A Review and Integration of Existing Research A Literature Review Proposal, Available at file///:C/:Users/ user/Downloads/ACogntive Approach to Leader Development_ Dominick_Squires_Cervone_.pdf.
Edison, R.E., Juhro, S.M., Aulia, A.F., and Widiasih, P.A.(2019). Transformational Leadership and Neuro Feedback: The Medical Perspective of Neuroleadership. International Journal of Organizational Leadership, 8, 46-62.
Ghadiri, A., Habermacher, A. and Peters, T. (2012). Neuroscience for Business. in Neuroleadership, Berlin, Heidelberg: Springer.
Gordon, E. (2008). Neuroleadership and Integrative Neuroscience: It’s about Validation Stupid!, Neuroleadership Journal, 1(1), 36-55.
Kiefer, M. and Pulvermüller, F. (2012). Conceptual Representations in Mind and Brain: Theoretical Developments, Current Evidence and Future Directions. Cortex,  48(7), 805 825.
Lee, N., Senior, C. and Butler, M. (2012). Leadership Research and Congnitive Neuroscience: The State of this Union. The Leadership Quarterly, 23(2), 10.1016/j.leaqua.2011.08.001.
Mumford, M. D., Todd, E. M., Higgs, C. and McIntosh, T. (2017). Cognitive Skills and Leadership Performance: The Nine Critical Skills. The Leadership Quarterly. 28(1), 24-39. 
Pavitt, K. (1990). What We Know about the Strategic Management of Technology, California Management Review, 32(3), 17-26.
Rock, D. (2008). SCARF: A Brain-based Model for Collaborating with and Influencing Others. Neuroleadership Journal, 1, 1–9.
Ringleb, A.H., Rock, D. and Ancona, C. (2012). NeuroLeadership in 2011 and 2012. Neuroleadership Journal, 4, 5–39.
Ringleb, A. and Rock, D. (2008). The Emerging Field of Neuroleadership. Neuroleadership Journal, 1, 3–19.
Schaufenbuel, K. (2014). The Neuroscience of Leadership: Practical Applications. ChapelHill, NC: UNC Executive Development.
Waldman, D.A., Balthazard, P.A. and Peterson, S.J. (2011). Leadership and Neuroscience: Can we Revolutionize the Way that Inspirational Leaders are Identified and Developed? Academy of Management Perspectives, 25(1), 60–74.
Waller, L., Reitz, Poole, M. and Muir, A. (2019). By the Seat of Your Pants: Experiential Learning and Leadership, Development and Learning in Organizations, 33(4), 33-35.
Zwaan, L. A., Viljoen, R. and Aiken, D. (2019). The Role of Neuroleadership in Work Engagement, SA Journal of Human Resource Management,17(3),2-9.