مدل‌سازی مسئولیت‌پذیری اجتماعی شرکت با تاکید بر ارزش ویژه برند در صنعت تولید

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه مدیریت، دانشکده مدیریت، اقتصاد و حسابداری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.

2 استادیار گروه مدیریت، دانشکده مدیریت، اقتصاد و حسابداری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.

3 استادیار گروه مدیریت، دانشکده مدیریت، اقتصاد و حسابداری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

4 استادیار گروه مدیریت، دانشکده علوم انسانی و هنر، واحد بناب، دانشگاه آزاد اسلامی، بناب، ایران.

10.22034/QJIMDO.2021.259436.1985

چکیده

زمینه و هدف: تحقق مسئولیت اجتماعی با عنایت به نقش ارزش ویژه برند در صنعت رقابتی خودروسازی عاملی کلیدی برای بقای شرکت‌های فعال در این صنعت است. از‌ این رو، در این پژوهش به مدل‌سازی مسئولیت‌پذیری اجتماعی شرکت با تاکید بر ارزش ویژه برند پرداخته شد.
روش‌شناسی: این پژوهش ار نظر نوع استفاده، کاربردی و از نظر روش، نوعی پژوهش آمیخته اکتشافی است. در بخش کیفی از راهبرد تحلیل مضمون و در بخش کمی از راهبرد پیمایش استفاده شد. جامعه آماری بخش کیفی شامل مدیران شرکت ایران‌ خودرو بود که تعداد 10 نفر به شیوه هدف‌مند انتخاب شدند. در بخش کمی نیز از دیدگاه 384 نفر از کارشناسان و مدیران نمایندگی‌های ایران‌خودرو استفاده شد. داده‌های پژوهش به کمک مصاحبه نیم‌ساختاریافته و پرسشنامه محقق‌ساخته گردآوری شد. برای شناسایی ابعاد و مولفه‌های مدل از تکنیک کدگذاری و اعتبارسنجی مدل از به روش حداقل مربعات جزئی انجام شد.
یافته‌ها: تحلیل داده‌های کیفی پژوهش به شناسایی ابعاد تعهد مدیریتی، ملاحظات اجتماعی و محیطی، فرآیندهای درون سازمانی، اقدامات مسئولیت‌پذیرانه، رشد و توسعه پایدار، توانمندسازی کارکنان، رفتارهای حمایتی مصرف‌کننده از برند، مسئولیت‌پذیری اجتماعی و ارزش ویژه برند منجر شد. همچنین فرایندهای درون‌سازمانی و تعهد مدیریت بر توانمندسازی کارکنان تاثیر دارد. توانمندسازی کارکنان زمینه را برای رشد و توسعه پایدار فراهم کرده و در سایه این توسعه اقدامات مسئولیت‌پذیرانه و ملاحظات اجتماعی و محیطی میسر می‌شود. این عوامل با تقویت رفتارهای حمایتی مصرف‌کننده از برند به ارزش ویژه برند و در نهایت تحقق اهداف مسئولیت اجتماعی منتهی می‌شوند.
نتیجه‌گیری: الگوی پژوهش حاضر می‌تواند راهنمای عمل مسئولین در مسیر ارتقای مسئولیت‌پذیری اجتماعی بوده و زمینه سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی هدف‌مند را فراهم نماید.

کلیدواژه‌ها


احمدی، رضا و عباسی، طیبه.(1394). سناریونگاری آینده‌پژوهی مسئولیت اجتماعی. مطالعات مدیریت راهبردی، 16 (49)، 39-55.
اسماعیلی، حلیمه ویعقوبی، الهه.(1400). عوامل مؤثر بر مسئولیت‌پذیری اجتماعی شرکت‌ها. رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت، 5 (64)، 113-128.
اکبری، محسن؛ اسماعیلی، رضا و مسعودی، میثم.(1396). بررسی نقش مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها در ارزش ویژه برند با میانجیگری شخصیت و خوشنامی برند. کاوش‌های مدیریت بازرگانی، 9 (18). 83-106.
اَلوانی، مهدی؛ آذر، عادل و دانایی‌فرد، حسن.(1400). روش‌شناسی پژوهش کیفی در مدیریت. تهران: صفار.
الیکایی، حمید.(1401). بررسی تاثیر مسئولیت اجتماعی بر فناوری اطلاعات و رقابت‌پذیری در صنعت خودروسازی. پژوهش‌های معاصر در علوم مدیریت و حسابداری، 4 (13)، 20-34.
ایاسی، کیانوش؛ فاطمی، مهران.(1401). مفاهیم استایل در محصول، خودرو و ارتباط آن با برند. هنرهای زیبا، 27 (4)، 109-121.
بهاری، جعفر؛ بهاری، شهلا و بهاری، حامد.(1399). تأثیر مسئولیت‌های اجتماعی بر ارزش ویژه برند مقصد گردشگری . جغرافیا و مطالعات محیطی، 9 (33)، 69-88.
بهرامی، زهرا؛ کلانتری، طاهر و ایمان‌خان، نیلوفر.(1397). بررسی تأثیر چابک‌سازی زنجیره تأمین بر ارزش برند صنعت خودروسازی. مدیریت صنعتی، 13 (43)، 83-94.
حبیبی، آرش؛ منظم، ساناز.(1401). حداقل مربعات جزئی. تهران: انتشارات نارون.
حق‌طلب، حامد؛ نوا، آوا و ایمان‌خان، نیلوفر.(1397). تاثیر بعد دانش و تجربه سرمایه انسانی بر ارزش ویژه برند در شرکت ایران خودرو. مطالعات علوم انسانی، 4 (13)، 110-119.
خانلری، امیر؛ اسفیدانی، رحیم و مشایخ، علی.(1398). مدل مفهومی قدرت گفتمان پذیری برند در صنعت خودرو. مدیریت بازرگانی، 11 (2)، 299-318.
دارایی، محمد و پارسا، الهه.(1392). بررسی تأثیر فرهنگ سازمانی بر مسئولیت اجتماعی در شرکت خودروسازی. مدیریت دولتی، 5 (4)، 101-120.
رمضانی، علی؛ فرهادی، پیام و پران، محمد.(1399). بررسی تاثیر برند بر وفاداری مشتری، تمایل به خرید و تمایل به تبلیغات شفاهی ایران خودرو . بررسی‌های بازرگانی، 17 (102)، 25-40.
ساده، داود؛ سعیدنیا، حمید و حیدرزاده، کامبیز.(1398). تاثیر مسئولیت اجتماعی برند بر روی حافظه مصرف کنندگان با تحلیل امواج مغزی. تازه‌های علوم شناختی، 21 (82). 74-82.
شفیعی، علی؛ میرابی، حمید.(1397). بررسی عوامل مؤثر بر ارزش ویژه برند با توجه به نقش میانجی بهر‌ه‌وری در شرکت‌های بزرگ. مدیریت بهره‌وری، 12 (43). 233-260 .
شیرمحمدی، یزدان و اکبرزاده، سعید.(1401). اثر پایین بودن بهره وری بر انتقام از برند در صنعت خودرو. بررسی‌های بازرگانی، 4 (15)، 85-98.
صابریان، حمید و میرمیران، جلیل.(1400). تأثیر تصویر برند، انتظارات مشتریان و کیفیت خدمات بر رضایت و وفاداری مشتریان در شرکت ایران خودرو. رویکردهای پژوهشی نوین مدیریت، 5 (79)، 29-44.
صدیقی، سارا؛ ابراهیمی، ابولفضل و امینی، علی.(1401). ارائه مدل محتوایی عدم مسئولیت‌پذیری اجتماعی مؤثر بر تنفر از برند. مدیریت برند، 9 (30)، 79-114.
طاهرزاده، فخرالدین؛ مقدم، متینه وسعیدی، عادل.(1399). رابطه هوش رقابتی و جایگاه برند با در نظر گرفتن متغیر میانجی عملکرد سازمان در ایران خودرو. مدیریت کسب‌وکارهای دانش‌بنیان، 1 (2)، 15-27.
طبرسا، غلامعلی؛ ترک‌تبریزی، الهام و خمویی، فرشید.(1400). بررسی رابطه بین سلامت سازمانی و مسئولیت‌پذیری اجتماعی کارکنان در صنعت خودروسازی. چشم‌انداز مدیریت دولتی، 12 (45)، 115-133.
غیور، مرتضی؛ رجوعی، مرتضی و مقدم، طاهره.(1398). رابطه مسئولیت اجتماعی با شهرت اخلاقی و ارزش ویژه‌ی برند. اخلاق در علوم و فنّاوری، 2 (14). ۱۲۱-۱۲۸.
قندهاری، مهسا؛ خزائی پول، جواد؛ بهارستان، امید؛ بالوئی جام‎خانه، هادی و کیالاشکی، جعفر.(1391). سنجش کارایی ارزش ویژه‎ی برند با استفاده مدل ترکیبی SEM-DEA : (مطالعه‎ی موردی: برند خودرو در شهر اصفهان). مدیریت بازرگانی، 4(3)، 137-154.
 مسرت، سارا و ایمانی، مجید.(1398). تاثیر مسئولیت اجتماعی بر شهرت سازمانی با توجه به نقش میانجی اعتماد اجتماعی در خودروسازی. پژوهش‌های مدیریت عمومی، 12 (46)، 227-254.
کهیاری حقیقت، امین؛ فیض‌، داود‌؛ آذر‌، عادل؛ زارعی، عظیم‌اله و‌ دهدشتی‌شاهرخ‌، زهره.(1397). جلوگیری از افول عملکرد برند با تاکید بر نقش مسئولیت اجتماعی. راهبردهای بازرگانی، 25 (11). 134-146.
نوا، آوا.(1397). تاثیر سرمایه انسانی بر ارزش ویژه برند از دید مشتری در شرکت ایران خودرو. مطالعات علوم انسانی، 4 (13)، 1-16.
یونسی، احسان؛ فخیمی، سیروس؛ محمودزاده، مرتضی؛ نژادحاجی، فرهاد و بوداقی، حسین.(1398). اثربخشی الگوی مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها در صنعت خودروسازی. جامعه شناسی سیاسی ایران،2(4). 1096-1121.
Aaker, D.A. (1992), The Value of Brand Equity, Journal of Business Strategy, 13(4) 27-32.
Aaker, D.(1996), Measuring Brand Equity Across Products and Markets. California Management Review, 38(3),102-120.
Adomako, S., Abdelgawad, S. G., Ahsan, M., Amankwah-Amoah, J. and Liedong, T. A.(2023). Nonmarket Strategy in Emerging Markets: The link between SMEs’ Corporate Political Activity, Corporate Social Responsibility, and Firm Competitiveness. Journal of Business Research, 160 (11), 2232-2236.
Berle, A. A. and Means, G. G. C.(1991). The Modern Corporation and Private Property. Transaction publishers.
Bowen, H. R.(2013). Social Responsibilities of the Businessman. University of Iowa Press.
Carlini, J., Grace, D., France, C. and Lo Iacono, J.(2019). The Corporate Social Responsibility (Csr) Employer Brand Process: Integrative Review and Comprehensive Model. Journal of Marketing Management, 35(1-2), 182-205.
Carroll, A. B.(1991). The Pyramid of Corporate Social Responsibility: Toward the Moral Management of Organizational Stakeholders. Business horizons, 34(4), 39-48.
Chandrasekaran, M. M.(2022). Does Corporate Social Responsibility Fuel Firm Performance? Evidence from the Asian Automotive Sector. Sustainability, 14(22), 427-440.
Chin, W. W.(1998). The Partial Least Squares Approach to Structural Equation Modeling. Modern methods for business research, 295(2), 295-33.
Chuah, S. H. W., El-Manstrly, D., Tseng, M. L. and Ramayah, T.(2020). Sustaining Customer Engagement Behavior through Corporate Social Responsibility: The Roles of Environmental Concern and Green Trust. Journal of Cleaner Production, 26(2), 331-348.
Fatima, T. and Elbanna, S.(2023). Corporate Social Responsibility (CSR) Implementation: A Review and a research Agenda Towards An Integrative Framework. Journal of Business Ethics, 183(1), 105-121.
Freeman, L. A.(2012). Closing the shop. In Closing the Shop. Princeton University Press.
Freeman, R.E.(1984). Strategic Management: A Stakeholder Approach. Pitman Publishing.
Friedman, M.(1964). Comment on Collusion in the Auction Market for Treasury Bills. Journal of Political Economy, 72(5), 513-514.
Garcia-Madariaga, J. and Rodríguez-Rivera, F.(2017). Corporate Social Responsibility, Customer Satisfaction, Corporate Reputation, and Firms’ Market Value: Evidence from the Automobile Industry. Spanish Journal of Marketing-ESIC, 21, 39-53.
Gutierrez Rodríguez, P., Cuesta Valiño, P. and Vázquez Burguete, J. L.(2017). The Effects of Corporate Social Responsibility on Customer-Based Brand Equity: Spanish Hypermarket Case. Economic research-Ekonomska istraživanja, 30(1), 290-301.
Hanson, S., Jiang, L., Ye, J. and Murthy, N.(2019). Society or the Environment? Understanding How Consumers Evaluate Brand Messages about Corporate Social Responsibility Activities. Journal of Brand Management, 26(1), 21-34.
Holsti, O. R.(1969). Content Analysis for the Social Sciences and Humanities, Reading, MA: Addison-Wesley.
Lindman, B. R., Dweck, M. R., Lancellotti, P., Généreux, P., Piérard, L. A., O’Gara, P. T. and Bonow, R. O.(2020). Management of Asymptomatic Severe Aortic Stenosis: Evolving Concepts in Timing of Valve Replacement. Cardiovascular Imaging, 13(2_Part_1), 481-493.
Muniz, F., Guzmán, F., Paswan, A. K. and Crawford, H. J.(2019). The Immediate Effect of Corporate Social Responsibility on Consumer-Based Brand Equity. Journal of Product & Brand Management, 28(7), 864-879
Peng, D., Colak, G. and Shen, J.(2023). Lean Against the Wind: The Effect of Policy Uncertainty on a Firm's Corporate Social Responsibility Strategy. Journal of Corporate Finance, 79(4), 491-501.
Ray, A., Bala, P. K., Chakraborty, S. and Dasgupta, S. A.(2020). Exploring the Impact of Different Factors on Brand Equity and Intention to Take Up Online Courses from E-Learning Platforms. Journal of Retailing and Consumer Services, 10(2), 340-351.
Tarjo, T., Anggono, A., Yuliana, R., Prasetyono, P., Syarif, M., Wildan, M. A. and Kusufi, M. S.(2022). Corporate Social Responsibility, Financial Fraud, and Firm's Value in Indonesia And Malaysia. Heliyon, 8(12), 891-907.
Vuong, T. K. and Bui, H. M.(2023). The Role of Corporate Social Responsibility Activities in Employees’ Perception of Brand Reputation And Brand Equity. Case Studies in Chemical and Environmental Engineering, 10(1),300-313.