واکاوی نوآوری‌های سازمانی شهید ستاری در نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده مدیریت، دانشگاه علوم و فنون هوایی شهید ستاری، تهران، ایران

2 دکترای جامعه شناسی ورزش، مدرس دانشکده مدیریت دانشگاه هوایی شهید ستاری، تهران، ایران

10.22034/qjimdo.2023.389281.1571

چکیده

زمینه و هدف: یکی از پیش‌نیازهای نوآوری سازمانی به‌عنوان نوعی مزیتی برترساز، وجود رهبر نوآور و حامی نوآوری است. این پژوهش، نوآوری‌های سازمانی شهید منصور ستاری در نیروی هوایی ارتش ج.ا.ا. را بازشناسی و طبقه‌بندی کرده است.
روش‌شناسی: این پژوهش کاربردی با رویکرد کیفی و راهبرد تحلیل مضمون انجام شده است. منابع اطلاعاتی پژوهش شامل متون و اسناد و مدارک ثبت شده در خصوص شهید ستاری است که به‌صورت هدفمند، انتخاب و با کمک ابزار شبکه مضامین، تحلیل و گزارش شدند. برای ارزیابی قابلیت اعتماد یافته‌ها از روش توافق درون موضوعی دو کدگذار استفاده شد. برای اطمینان از صحت مقوله‌سازی‌های انجام شده نیز از خبرگان نظرخواهی و اصلاحات مورد نیاز اعمال شد.
یافته‌ها: مهم‌ترین نوآوری‌های سازمانی ایشان در چهار طبقه کلی دسته‌بندی شدند: نوآوری‌های رزمی و عملیاتی (مانند طرح‌ریزی مبتکرانه عملیات‌های جنگی، شبکه‌سازی سامانه‌های پدافند هوایی، چابک‌سازی پدافند هوایی، طرح‌ریزی جنگ نامتقارن هوایی)، نوآوری‌های زیرساختی(مانند تأسیس دانشگاه هوایی، ساها و مجتمع اوج نهاجا، بازطراحی ساختار نهاجا)، نوآوری‌های علمی و فناورانه(مانند طراحی و ساخت هواپیماهای جنگی، ارتقای خودکفایی نهاجا، و به کارگیری شبکه‌ای صنایع) و توسعه سرمایه‌های انسانی نوآور(مانند ترویج فرهنگ خودکفایی، مدیریت استعدادها و نخبگان، طرح‌های مدیریت دانش و تجربه).
نتیجه‌گیری: رهبری نوآورانه شهید ستاری به‌عنوان پیشران اصلی ترویج نوآوری سازمانی در نهاجا زمینه‌ساز به‌کارگیری خلاقانه و هم‌افزای توانمندی‌های هوایی در دوران خدمتگزاری ایشان و پس از آن در نهاجا شده است. شناخت این نوآوری‌ها می‌تواند دانش ارزشمندی برای ترویج نوآوری سازمانی و توسعه رهبری نوآورانه به عنوان پیشران حیاتی نوآوری فراهم سازد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


اکبر، علی.(1387). پاکبار عرصه عشق: مجموعه خاطرات: مروری بر زندگی شهید سرلشکر منصور ستاری. تهران: انتشارات سازمان عقیدتی سیاسی ارتش جمهوری اسلامی ایران (نشر آجا).
باکلی، جان.(1396). جنگ هوایی و تاریخ: نیروی هوایی در عصر جنگ تمام‌عیار. مترجمین نیک بخش حبیبی و وحید کشافی نیا. تهران: مرکز انتشارات راهبردی نهاجا.
جهانفر، رضا.(1391). دفاع معجزه‌آسا: بررسی نقش و عملکرد پدافند هوایی در عملیات والفجر 9. تهران: نشر آجا. چاپ اول.
جهانفر، رضا و محمدی فاتح، اصغر.(1398). شناسایی دستاوردها و نوآوری‌های پدافند هوایی ارتش ج.ا.ایران در عملیات والفجر8. مطالعات دفاع مقدس، 5(19)، 115-143.
جهانفر، رضا؛ مقدس، مسعود؛ خلعتبری، علیرضا؛ طالب پور، اکبر و کرمی، فهیمه.(1397). مدیریت دانش و بهره‌گیری از تجربیات دفاع مقدس و تأثیرگذاری آن بر عملکرد سازمان.(با تأکید بر تجربیات شهید سرلشکر منصور ستاری در نهاجا). فصلنامه علمی پژوهشی آموزش در علوم دریایی، 5(3)، 118-136.
حبیبی، نیک بخش.(1392). ماهیت‌شناسی جنگ در فضای عدم تقارن. تهران: مرکز انتشارات راهبردی نیروی هوایی.
خامنه‌ای، سید علی.(1373). حکم انتصاب تیمسار سرتیپ حبیب بقائی به فرماندهی نیروی هوایی ارتش‌. https://farsi.khamenei.ir/message-content?id=11246.
خامنه‌ای، سید علی.(1386). ‌بیانات‌ در مراسم مشترک دانش‌آموختگی دانشگاه‌های افسری ارتش، https://farsi.khamenei.ir/newspartindex?id=3407&nt=2&year=1386&tid=3960.
خامنه‌ای، سید علی.(1393).بیانات مقام معظم رهبری در دیدار شرکت‌کنندگان در هشتمین همایش ملی نخبگان جوان در تاریخ 30 مهر 1393 منتشر شده در http://www.leader.ir/langs/fa/index.php?p=bayanat&id=12523
خلعتبری، علیرضا و جهان فر، رضا.(1395). درس آموخته‌های دفاع مقدس در ایجاد سازمان دفاعی دانش‌بنیان، با تأکید بر تجربه نگاری عملکرد شهید سرلشکر منصور ستاری در نیروی هوایی. اولین همایش ملی سازمان دفاعی دانش‌بنیان.
 خیرگو، منصور و بیداله خانی، فریدون.(1398). طراحی الگوی نظام نوآوری در سازمان‌های دفاعی پژوهشی کیفی مبتنی بر نظریه داده بنیاد. مدیریت نوآوری در سازمان‌های دفاعی، 2(2)، 134-115.
رستگار، عباسعلی و مقصودی، طاهره.(1395). بررسی تأثیر رهبری تحول‌آفرین بر نوآوری سازمانی با میانجیگری تسهیم دانش. مطالعات مدیریت.(بهبود و تحول)، 25(80)، 182-157.
رشید زاده، فتح‌الله.(1394). تربیت نظامی برای دانشجویان دانشگاه‌های افسری ارتش. تهران: انتشارات دانشگاه افسری امام علی.(ع).
زارع، رضا؛ خامه چی، حامد و رنگریز، حسن.(1398). فراتحلیل پیشایندهای نوآوری سازمانی. مدیریت نوآوری در سازمان های دفاعی،(4)2، 134-109.
زرنگریان، یوسف.(1399). ترویج رفتار کاری نوآورانه از راه اقدامات منابع انسانی و سرمایۀ روان‌شناختی: مطالعۀ نقش میانجی انعطاف‌پذیری منابع انسانی. فصلنامۀ علمی مطالعات منابع انسانی، 10(1) 154-135.
طبرسا، غلامعلی؛ دری، بهروز؛ قوچانی، فرخ و احمدی زاد، آرمان.(1391). بررسی نقش سرمایه انسانی در ارتقاء نوآوری سازمانی) با توجه به نقش میانجی‌گری خلق دانش. چشم‌انداز مدیریت دولتی، 3(3)، 73-89.
عابدینی، سحر و واحدی، حسین.(1396). بررسی نقش هوش سازمانی و یادگیری سازمانی در تبیین رابطه بین مدیریت دانش و نوآوری سازمانی. فصلنامه مطالعات مدیریت و حسابداری. شماره ویژه کنفرانس بین‌المللی مدیریت، اقتصاد و علوم انسانی، 77-68.
عسگری، ناصر.(1402). رهبری ستودنی: الگوپردازی سبک رهبری شهید ستاری. مطالعات رفتار سازمانی، 12(3)، 1-34.
قندی، مرجان.(1396). به مناسبت سالگرد شهادت منصور ستاری؛ مبتکر پدافند. روزنامه ایران. شنبه ۲۳ دی ۱۳۹۶، شماره ۶۶۹۱، 14.
محمودزاده، ابراهیم؛ فرجی، ایرج و قوچانی، محمدمهدی.(1396). الگوی نوآوری در نیروهای مسلح از دیدگاه حضرت امام خامنه‌ای.(مدظله‌العالی). مطالعات دفاعی راهبردی. 15.(69)، 46-27.
منوریان، عباس و عسگری، ناصر.(1399). سازمان در عصر صنعت، اطلاعات و دانایی. انتشارات دانشگاه تهران.
میکاییلی، رضا.(1394). تلاش‌های طاقت‌فرسا برای ساخت نخستین خودروی ملی. شاهد یاران، 122، 50-51.
نامداریان، لیلا؛ خدمتگزار، حمیدرضا و شجاعی، فرزانه.(1400). نقش میانجی توسعه منابع الکترونیکی انسانی و توانمندی نوآوری کارکنان در تأثیر ظرفیت یادگیری بر عملکرد استراتژیک سازمان.(نمونه پژوهی: وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات). مطالعات منابع انسانی، 11(4) 173-149.
نصری، فرامرز؛ فرید پور، داوود؛ تبرزد، محمد سعید و طاهری هشی، علی.(1400). شناسایی عوامل مؤثر بر نظام نوآوری در سازمان‌های نظامی.(مورد مطالعه: ارتش جمهوری اسلامی ایران). فصلنامه مطالعات مدیریتی دریامحور، 2(4)، 35-66.
نمکی، علیرضا.(1389). نیروی هوایی در دفاع مقدس؛ آشنایی با توانایی و عملکرد نیروی هوایی ارتش در دفاع مقدس. تهران: ایران سبز. چاپ اول.
نوروزی، خلیل؛ زاهدی خوزانی، کریم و علویان، مجتبی.(1398). شناسایی موج‌های نوآوری نظامی در کشور مبتنی بر اندیشه‌های فرمانده معظم کل قوا. مدیریت نوآوری، 8(4)، 149-123.
Alblooshi, M., Shamsuzzaman, M. and Haridy, S.(2021). The Relationship between Leadership Styles and Organisational Innovation: A systematic Literature Review and Narrative Synthesis. European Journal of Innovation Management, 24(2), 338-370.
Alegre, J. Lapiedra, R. and Chiva, R.(2006). A Measurement Scale for Product Innovation Performance. European Journal of Innovation Management, 9(4), 333-346.
Attride-Stirling, J.(2001). Thematic Networks: An Analytic Tool for Qualitative
Research, Qualitative Research ,1,385-405.
Chang, Y., Hodgkinson, I., Hughes, P. and Chang, C.(2019), The Mediation between Participative Leadership and Employee Exploratory Innovation: Examining Intermediate Knowledge Mechanisms. Leadership and Organization Development Journal, 40(3), 334-355.
Damanpour, F. and Aravind, D.(2012). Managerial Innovation: Conceptions, Processes, and Antecedents. Management and Organization Review, 8(2), 423–454.
Hult, G.T.M. Ketchen, Jr. D.J. and Slater, S. F.(2005). Market Orientation and Performance: An Integration of Disparate Approaches. Strategic Management Journal, 26(12), 1173–1181.
Jantz, R.C.(2012). A Framework for Studying Organizational Innovation in Research Libraries. College & Research Libraries, 73(6), 525-541.
Jia, X., Chen, J., Mei, L. and Wu, Q.(2018), How Leadership Matters in Organizational Innovation: a Perspective of Openness. Management Decision, 56(1), 6-25.
Jimens, J. D. Sanz Valle, R. and Hernandez Espillardo, M.(2008). Fostering Innovation the Role of Market Orientation and Organizational Learning. European Journal of Innovation Management, 11(3), 389-412.
Kwon, K. and Cho, D.(2016), How Transactive Memory Systems Relate to Organizational Innovation: the Mediating Role of Developmental Leadership. Journal of Knowledge Management, 20(5), 1025-1044.
Prasad, B. and Junni, P.(2016), CEO Transformational and Transactional Leadership and Organizational Innovation: the Moderating Role of Environmental Dynamism. Management Decision, 54(7), 1542-1568.
Roper, S. and Love, J.H.(2018), Knowledge Context, Learning and Innovation: an Integrating Framework.  Industry and Innovation, 25(4), 339-364.
Sarros, J.C., Cooper, B.K. and Santora, J.C.(2011). Leadership Vision, Organizational Culture, and Support for Innovation in not-for-profit and for-profit Organizations. Leadership and Organization Development Journal, 32(3), 291-309.
Scheepers, C.B. and Storm, C.P.(2019). Authentic Leadership’s Influence on Ambidexterity with Mediators in the South African context. European Business Review, 31(3), 352-378.
Villaluz, V.C. and Hechanova, M.R.M.(2019), Ownership and Leadership in Building an Innovation Culture. Leadership and Organization Development Journal, 40(2), 138-150.
Waite, A.M.(2014), Leadership’s influence on innovation and sustainability: a review of the literature and implications for HRD. European Journal of Training and Development, 38 (1/2), 15-39.