شناسایی پیشایندهای پیش‌کنشگری مدیران و توسعه آن در یک سازمان عمومی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، دانشکده مدیریت دانشگاه علوم و فنون هوایی شهید ستاری، تهران، ایران

2 استادیار، گروه مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساری، مازندران، ایران

3 دانشجوی دکتری، مدیریت دولتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساری، مازندران، ایران

10.22034/qjimdo.2021.273069.1403

چکیده

زمینه و هدف: شدت و گستردگی رقابت، ارتباطات و اطلاعات سریع، تغییرات فزاینده و پیشرفت فناوری نیاز به وجود مدیران پیش‌کنش را برای هدایت و سازماندهی امور سازمانی اجتناب‌ناپذیر کرده است. بر این اساس، این پژوهش به توسعه پیش‌کنشگری مدیران یک سازمان عمومی پرداخته است.
روش‌شناسی: این تحقیق نوعی پژوهش کاربردی و کیفی است که با روش آمیخته متوالی (کیفی - کمی) انجام شده است. در مرحله کیفی، پیشایندهای تقویت‌کننده پی‌کنشی مدیران با رویکرد استقرایی و روش تحلیل محتوای کیفی تحقیقات مرتبط استخراج و تلفیق شدند. در مرحله دوم نیز، روش‌های توسعه پیشایندهای پیش‌کنش‌گری با استفاده از نظرات 12 نفر از خبرگان اولویت‌بندی شدند.
یافته‌ها: پیشایندهای تقویت‌کنندۀ پیش‌کنشگری مدیران در قالب سه مقولۀ اصلی پیشایندهای خصوصیتی (شخصیتی و انگیزشی)، پیشایندهای رفتاری (رفتارهای نوآورانه، تحول‌گرایانه، مسئله‌محور، ارتباطی و سازمانی) و پیشایندهای قابلیتی (قابلیت‌های شناختی، روان‌شناختی و هوشمندی) طبقه‌بندی شده‌اند. فعالیت‌های خود توسعه‌ای برای توسعه مقوله پیشایندهای رفتاری، روابط توسعه‌ای برای توسعه مقوله پیشایندهای خصوصیتی و فعالیت‌های خود توسعه‌ای برای توسعه مقوله پیشایندهای قابلیتی دارای بالاترین اولویت توسعه بودند.
نتیجه‌گیری: پیش‌کنش‌گری به عنوان یک قابلیت حیاتی مدیران در دنیای رقابتی امروز قابل توسعه است. بهسازی خصوصیات، رفتارها و قابلیت‌های فردی تقویت کننده این قابلیت آمادگی مدیران را برای پیش‌کنشگری ارتقا خواهد داد.

کلیدواژه‌ها


الوانی، سید مهدی (1380). مدیریت عمومی، تهران، نشر نی.
ایزدخواه، محسن (1396)، مشکلات این روزهای تأمین اجتماعی، سایت خبری خبر آنلاین.
حیدری، حامد؛ معمارزاده طهران، غلامرضا؛ پورصادق، ناصر، (1393)، رویکرد برتری سازمان در تعامل با محیط: ارتقای نیروی انسانی برای محیط کار جدید، پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی،6(1)، 108-128
رابینز، استیفن (1399)، مبانی رفتار سازمانی، پارساییان و اعرابی (مترجم)، تهران؛ دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
رهنورد، فرج اله (1391)، معماری نظام اداری در پرتو سیاست‌های کلی ابلاغی، مدیریت توسعه و تحول، 10، 15-22
کاظمی راد، شیرین؛ عطایی، محمد؛ مهدی الوانی، سید؛ معمارزاده طهران، غلامرضا؛ البرزی، محمود. (1398). ارائه مدل ویژگی‌های مدیران پیش‌کنش نیروی انتظامی با بهره‌گیری از سیستم استنتاج فازی، فصلنامه مدیریت منابع در نیروی انتظامی، ش 4، 33-64.
کاظمی راد، شیرین، عطایی، محمد، الوانی، سید مهدی، معمارزاده، غلامرضا، البرزی، محمود، (1398)، ارائه مدل پی‌کنشی مدیران نیروی انتظامی بر اساس ویژگی‌های فردی آن‌ها با استفاده از سیستم استنتاج فازی، مدیریت نوآوری در سازمان‌های دفاعی، 2(1)، 87-112.
مرادی، فاطمه، مهدی الوانی، سید، کاظمی، ابوالفضل، (1398). طراحی الگوی سازمان پیش‌کنش در نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران (مورد مطالعه: فرماندهی انتظامی استان فارس)، پژوهش‌های مدیریت انتظامی، 14(3)، 477-502.
نطاق، سیامک (1384)، توسعه منابع انسانی در خدمات عمومی، سازمان بین‌المللی کار، تهران: انتشارات فرهنگ و قلم.
قجری، سمیه، الوانی، سید مهدی، رمز گویان، غلامعلی، معمارزاده طهران، غلامرضا، (1395)، طراحی مدل رفتار بوم پیش کنش برای مدیران سازمان‌های دولتی ایران "، مدیریت شهری، شماره42، 312-293.
Bateman, T.S. & Crant, J.M. (1999). Proactive behavior: Meanings, impact, and recommendations. Business Horizons, 42 (3), pp. 63-70.
Beck, J.A. Cha, J.M. Kim, S.H. and Knutson, B. (2014). Evaluating proactive behavior in lodging revenue management. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 26 (8), pp. 1364–1379.
Crant, J.M. & Bateman, T.S. (2000). Charismatic leadership viewed from above: the impact of proactive personality. Journal of Organizational Behavior, 21, pp. 63-75.
Gudermann, M. (2010). The relationship between proactive personality, affrctive commitment and the role of job stressors. Bachlor Thesis, University of Twente – Enschede – The Netherlands.
Grant, A.M. & Ashford, S.J. (2008). The dynamics of proactivity at work. Research in Organizational Behavior, 28, pp. 3-34.
Gruman, J.A. Saks, A.M. & Zweig, D.I. (2006). Organizational socialization tactics and newcomer proactive behaviors: An integrative study. Journal of Vocational Behavior, 69(1), pp. 90–104.
Holman, T.D. Wall, C.W. Clegg, P. Sparrow & A. Howard (Eds.), (2003) The New Workplace: A Guide to the Human Impact of Modern Working Practices. Chichester: John Wiley & Sons.
Horng, J. Tsai, Ch.Y. Yang, T.C. Liu, Ch.H. & Hu, D.Ch. (2016). Exploring the relationship between proactive personality, work environment and employee creativity among tourism and hospitality employees. International Journal of Hospitality Management, 54, pp. 25–34.
Hashemi, S.M.K. Nadi, H.K. Hosseini, S.M. and Rezvanfar, A. (2012), International Business andManagement, Vol. 4, No. 1, 83-91.
Johnson, M. (2015). An analysis of proactive personality in U.S. Air Force Academy cadets: A mixed methods study. Dissertation, University of Colorado at Colorado.
Jiang, Z. (2017), Proactive personality and career adaptability: The role of thriving at work, Journal of Vocational Behavior 98:85-97.
Giebels, E. de Reuver, R. Rispens, S. and Ufkes, E. (2016), "The Critical Roles of Task Conflict and Job Autonomy in the Relationship Between Proactive Personalities and Innovative Employee Behavior", Journal of Applied Behavioral Science, 1–22.
Liguori, E.W. McLarty, B.D. &  Muldoon, J. (2013). The moderating effect of perceived job characteristics on the proactive personality-organizational citizenship behavior relationship”, Leadership & Organization Development Journal, 34 (8), pp. 724-740.
Loi, R. Liu, Y. Lam, L.W. & Xu, A.J. (2016). Buffering emotional job demands: The interplay between proactive personality and team potency. Journal of Vocational Behavior 95–96, pp. 128–137
McCall, G.H. (2013). Interactionist perspectives in social psychology. Part of the series Handbooks of Sociology and Social Research, pp. 3-29.
Parker, Sh.K. and Williams, H.M. (2006), "Modeling the Antecedents of Proactive Behavior at Work", Journal of Applied Psychology, Vol. 91, No. 3, 636–652.
Porath, C.L. Spreitzer, G. Gibson, C. & Garnett, F.G. (2012). Thriving at work: Toward its measurement, construct validation, and theoretical refinement. Journal of Organizational Behavior, 33(2), pp. 250–275.
Searle, T.P. (2011). A Multilevel examination of proactive work behaviors: Contextual and individual differences as antecedents. Theses, Dissertations, & Student Scholarship: Agricultural Leadership, Education & Communication Department. Paper 20, online at http://digitalcommons.unl.edu/aglecdiss/20.
Wu, C.H. Parker, S.K. & Bindl, U.K. (2013). Who is proactive and why? unpacking individual differences in employee proactivity. Positive Organizational Psychology, 1, pp. 261– 280.
Yang, F. & Chau, R. (2016). Proactive personality and career success. Journal of Managerial, Psychology, 31 (2), pp. 467– 482.
Zimmerman, B.J. & Schunk, D.H. (2001). Albert Bandura: The man and his contributions to educational psychology. this chapter was published in Educational psychology: One-hundred years of contributions. Mahwah, NJ: Lawrence Earlbaum