الگوی ماهیت‌شناختی سرمایه انسانی در صنعت خدمات ؛ کاربرد رویکرد کیفی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه آموزشی مدیریت منابع انسانی و کسب و کار دانشکده مدیریت، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران. ‏

2 استاد گروه مدیریت دولتی، دانشگاه هوایی شهید ستاری، تهران، ایران

3 دانشیار گروه آموزشی مدیریت منابع انسانی و کسب و کار دانشکده مدیریت، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران. ‏

4 دانشجوی دوره دکتری مدیریت منابع انسانی، دانشکده مدیریت، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

10.22034/qjimdo.2021.295868.1432

چکیده

زمینه و هدف: سرمایه انسانی از مهم‌ترین الزامات راهبردهای تحول در صنعت بانکداری است و درک مفهومی سرمایه انسانی یکی از روش‌های ظرفیت‌سازی راهبردی منابع انسانی خواهد بود. هدف از این پژوهش تبیین و تشریح الگوی ماهیت‌شناختی سرمایه انسانی در صنعت بانکداری با استفاده از رویکرد کیفی است.
روش‌شناسی: این مطالعه، یک پژوهش کاربردی است که به صورت کیفی و با استفاده از روش تحلیل مضمون انجام شده است. از مصاحبه نیمه ساختاریافته جهت گردآوری داده‌ها استفاده شد. مصاحبه‌ها با 15 نفر از خبرگان حوزه بانکی به‌صورت هدفمند تا مرحله اشباع نظری انجام و تحلیل داده‌ها در سه مرحله استخراج مفاهیم پایه، سازمان‌دهنده و فراگیر صورت گرفت.
یافته‌ها: بر اساس تجزیه و تحلیل داده‌های پژوهش، دو بعد توسعه سرمایه انسانی شامل بعد عمومی که در برگیرنده مؤلفه‌های فردی، بین فردی و ارتباطی  است و بعد حرفه‌ای که در برگیرنده مؤلفه‌های شایستگی سازمانی، مهارت‌های تخصصی و اخلاق حرفه‌ای است.
نتیجه‌گیری: الگوی ماهیت‌شناختی پژوهش حاضر می‌تواند مبنای اقدامات مدیران در راستای شناسایی الزامات توانمندساز توسعه سرمایه انسانی و شناسایی راهکارهای توسعه سرمایه انسانی، آموزش و به کارگیری کارکنان قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها


جوانک لیاولی، ماندانا؛ ابیلی، خدایار؛ پورکریمی، جواد؛ سلطانی عربشاهی، سید کامران.(1396). ارائه الگوی توسعه حرفه‌ای مدیران گروه‌های آموزش بالینی: مورد دانشگاه‌های علوم پزشکی دولتی شهر تهران. راهبردهای آموزش در علوم پزشکی دوره دهم مرداد و شهریور 1396 شماره 3 پیاپی 43،203-218.
جوانمرد، حبیب؛ محمدیان، فاطمه.(1388). شاخص‌های مؤثر در سنجش سرمایه انسانی. فصلنامه پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین (ع)، سال دوم، شماره 1، شماره پیاپی 5، 67-86.
حسین نژاد، حمید.(1394). مدیریت سرمایه انسانی در صنعت نفت. ماهنامه علمی اکتشاف و تولید نفت و گاز. دوره ۱۳۹۳، شماره ۱۲۱، ۱۶-۲۴.
خدابنده‌لو، مهدی؛ کرمی غلامرضا؛ تالانه، عبدالرضا.(1396). تدوین مدل گزارشگری سرمایه انسانی در حسابداری. فصلنامه علمی پژوهشی دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، سال ششم، دوره 6، شماره 23، 63 - 77.
خورشیدی، غلامحسین؛ طبرسا، غلامعلی؛ خدابخش، عباس.(1390). معماری راهبردی سرمایه انسانی. مطالعات مدیریت راهبردی، دوره دوم، شماره 7، 15 - 36.
سرعتی آشتیانی، نرجس.(1387) نوآوری استراتژیک. فصل نامه مدیریت منابع انسانی در صنعت نفت سال دوم بهار 1387 شماره 2، 143-144.
سفیدگران بهارک؛ قلی پور، آرین؛ فقیهی، ابوالحسن؛ شاه حسینی، محمد علی.(1397). تبیین محورهای توسعه مدیران منابع انسانی نظام بانکی مبتنی ‌بر شایستگی، کاربرد تحلیل تم. فصلنامه انجمن علوم مدیریت ایران دوره 13، شماره 50، 2-29
سند چشم انداز بیست ساله ایران در افق 1404، Online، سایت مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. https://rc.majlis.ir/fa/law/show/132295
شریفی، سید مهدی؛ سعیدآبادی، محمدرضا؛ استیری، مهرداد؛ حسین تبار، عسگری.(1398). طراحی مدل سیستمی آموزش و توسعه سرمایه انسانی در صنایع خلاق. پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی، دوره 11، شماره 1، پیاپی 35، 89-116.
ضیایی، محمد صادق؛ حسن قلی پور، طهمورث؛ عباس پور، عباس؛ یاراحمدزهی، محمدحسین.(1391). تبیین مدل توسعه قابلیت‌های فردی سرمایه انسانی با هدف چابک‌سازی بنگاه‌های کوچک و متوسط (مطالعه‌ای در شرکت‌های مستقر در پارک علم و فناوری دانشگاه تهران). پژوهش‌های مدیریت سال پنجم بهار، شماره 15.
فولادی، معصومه؛ علیپوریان، معصومه.(1394). سرمایه انسانی دانش بنیان، چاپ اول، نشر اقتصاد فردا.
قربانی، محمدحسین.(1395). تدوین الگوی سنجش سرمایه انسانی در فدراسیون‌های ورزشی ایران. پژوهش‌های فیزیولوژی و مدیریت در ورزش، دورة 8، شمارة 1، 9-22.
میرکمالی، سید محمد؛ سعادتی تبار، فهیمه.(1394). بررسی میزان رضایت ذی نفعان از فرآیند آموزش ضمن خدمت در سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران. فصلنامه آموزش و توسعه منابع انسانی، سال دوم، شماره 7، 101-123.
میرزاخانی، عبدالرحمن؛ احمدی مقدم، اسماعیل؛ محمدی نیا، رضا؛ امین صارمی، نوذر.(1396). سرمایه انسانی و تحقق رویکرد جامعه‌محوری پلیس. فصلنامه پژوهش‌های مدیریت انتظامی، شماره 19، دوره دوازدهم، شماره یک، 9-28.
نادری، ابوالقاسم.(1394). سنجش و ارزیابی سرمایه انسانی بر پایه الگوی یکپارچه. چاپ اول، ناشر موسسه چاپ و انتشارات دانشگاه تهران.194
ناصحی فر، وحید؛ عسگری ماسوله، سعید.(1396). تبیین مدل توسعه منابع انسانی مبتنی بر الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت. نشریه مدیریت فردا، پیاپی 51، 218-239.
نطاق، سیامک.(1384). توسعه منابع انسانی در خدمات عمومی در راستای تطبیق و تحول ساختاری سازمان ملی بهره‌وری. فرهنگ و قلم، چاپ اول.
Abili, K. and Movafaghi, H.(2003). A Window on the Modern Management Concepts, Tehran. Shiveh; 2003.
Abili, K.; Naderi A, Yazdani, B. and Nastiezaie N.(2014). The Impact Of Patticipatory Management On Job Satisfaction And Organizational Effectivenees, Nurs Midwifery Journal., 12(2), 101-108.
Allen, M. R.; Derek K. O and Harrison J. S.(2008) The Danger of Misinterpreting Short-Window Event Study Findings in Strategic Management Research: an Empirical Illustration Using Horizontal Acquisitions. Strategic Organization, Vol 6(2), 151–184
Barro, R. and Lee, J., W.(2010). A New Data Set of Educational Attainment  in the World, 1950- 2010. National Bureau Of Economic Research, Working Paper No. 15902. 
Bassi, L., J and McMurrer, D, P.(2008). Toward a Human Capital Measurement Methodology. Advances in Developing Human Resources 10(6), 863-881.
Becker, G. S.(1967). Human Capital and the Personal Distribution of Income: an Analytical Approach. Ann Arbor, MI University of Michigan. Woytinsky Lecture, Republished in Gary S. Becker.  Human Capital, New York, NY: NBER. 2nd edition 1975.94-117.
Berkeley,U,C.(2017). HR Generalist Competency Framework. Online, https://hr.berkeley.edu/sites/default/files/hr_generalist_competency_framework.pdf.
Chatzkel, J.(2004). Intellectual Capital at the Crossroads: Managing, Measuring and Reporting of IC. Journal of Intellectual Capital, 5(2), 224-229.
Ehrenberg, R. G. and Smith., R., S.(1997). Modern Labor Economics. 6th ed. Reading, MA: Addison-Wesley.
Frank, R. H. and Bernanke, B. S.(2007). Principles of Microeconomics(3rd ed.). New York: McGraw- Hill/Irwin.
Gates, S. and Langevin, P.(2010). Human Capital Measures, Strategy, and Performance: HR Managers Perceptions, Accounting & Audititing & Accountability Journal,23(1),111-132.
Gordon, E., E.(2000). Skill Wars: Winning the Battle for Productivity and Profit. Boston; Oxford : Butterworth-Heinemann.
Han, T.,S.; Lin, C; Chen, M. Y.C.(2008). Developing Human Capital Indicators: A Three- Way Approach. Int. J. of Learning and Intellectual Capital, 5(3/4), 387-403.
King, N.; Horrocks, C. and Brooks., J.(2018). Interviews in Qualitative Research Second ed. Sage Publications, Social Science - 360 pages.
Kvale,S.(1996). The 1,000-Page Question, SAGE Journals, First Published September 1, 1996 Vol 2, Issue 3.
Lin, K.; Chung, J.; Yen, T. and Mei, F. H.(2009). Investing in Core Human Capital and Its Effect on Operating Performance. International Association of Compute Science and Information Technology – Spring Conference.
Leliaert, P.J.C.; Candries, W. and Timans, T.(2003). Identilying and Managine IC: A New Classification. Journal of Intellectual Capital, 4(2), 202-214.
Metcalfe, B.D and Rees, C. J.(2005). Theorizing Advances in International Human Resource Development. Human Resource Development International, 8(4), 449–465.
Schultz, T. W.(1962). Reflections on Investment in Man. Journal of Polit. Economy, 70(5),1-8.
Singh, K.(2010). Developing Human Capital by Linking Emotional Intelligence with Personal Competencies in India Business Organizations. Int. Journal of Business Science and Applied Management, 5(2), 29-43.
Viitala, R.(2005). Perceived Development Needs of Managers Compared to an Integrated Management Competency Model. Journal of Workplace Learning, 17(6), 436- 451.
Werner, J. m and DeSimone, R. I.(2006). Human Resource Development Chapter 1, South-Western, Cengage Learning.
Zaika, S. and Gridin, O.(2020). Human Capital Development in the Agricultural Economy Sector. Socionet;Technology audit and production reserves, No. 1/4(51), 30-36.