بررسی تاثیر گرایش به کارآفرینی و قابلیت‌های پویا، بر عملکرد شرکت با نقش میانجی‌گری دوسوتوانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه مدیریت دانشکده مدیریت دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

2 کارشناس ارشد مدیریت بازرگانی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران

3 دانشجوی دکتری مدیریت منابع انسانی، دانشکده مدیریت، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

چکیده

چکیده
زمینه و هدف: شرکت‌ها برای کسب مزیت رقابتی و عملکرد برتر، باید علاوه بر تمرکز بر نیازهای فعلی مشتریان، نیازهای آینده را نیز کشف کنند و به موقع پاسخ دهند. بنابراین باید به دوسوتوانی به عنوان یک عامل اساسی در کسب مزیت رقابتی توجه کنند. از طرفی ترکیب دو عامل قابلیت-های پویا و گرایش به کارآفرینی، می‌تواند به نوآوری و سرانجام عمکرد بهتر شرکت بیانجامد. پژوهش حاضر به بررسی تاثیر گرایش به کارآفرینی و قابلیت‌های پویا بر عملکرد شرکت با نقش میانجی‌گری دوسوتوانی می‌پردازد.
روش‌شناسی: پژوهش حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ ماهیت و نحوه گردآوری داده‌، توصیفی- همبستگی می‌باشد. جامعه آماری پژوهش، شرکت‌های تولیدی فرآورده‌های پروتئینی، کنسروجات گوشتی و غیر گوشتی در کشور می‌باشد. روش نمونه‌گیری، غیراحتمالی و در دسترس و ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه می‌باشد. 80 نفر از مدیران شرکت به عنوان نمونه مورد تحلیل واقع شدند. تحلیل داده‌ها به روش معادلات ساختاری با بکارگیری نرم‌افزار Smart-PLS انجام شد.
یافته‌ها: یافته‌ها نشان می‌دهد که دوسوتوانی بر عملکرد شرکت، گرایش کارآفرینانه و قابلیت‌های پویا بر دوسوتوانی تاثیر معناداری دارند. همچنین نقش میانجی‌گری دوسوتوانی در تاثیر گرایش کارآفرینانه بر عملکرد شرکت تایید شد. اما نقش میانجی‌گری دوسوتوانی در تاثیر قابلیت‌های پویا بر عملکرد شرکت تایید نشد.
نتیجه‌گیری: برای شروع دوسوتوانی، قابلیت‌های پویا و گرایش کارآفرینانه باید مورد توجه قرار گیرند. به عبارت دیگر، وقتی شرکت دارای قابلیت‌های پویا و انعطاف‌پذیری است، فرد اجازه دارد از قضاوت خود برای تقسیم چگونگی وقت بین فعالیت‌های بهره‌بردارانه و اکتشافی استفاده کند.

کلیدواژه‌ها


ابراهیم‌پور، مصطفی، مرادی، محمود و ممبینی، یعقوب. (1394). تأثیر دوسوتوانی سازمانی بر عملکرد صنایع تولیدی: بررسی نقش پویایی‌های محیط. فصلنامه علم مدیریت ایران، 9(36)، 75-53.
ابزاره، علی. (1391). بررسی عوامل کلیدی موفقیت در شرکت‌های نرم افزاری: مبانی فناوری و هماهنگی در توسعه دوگانگی سیستم، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه ولیعصر رفسنجان.
آذر، عادل، غلامزاده، رسول و قنواتی، مهدی. (1391). مدلسازی مسیری- ساختاری در مدیریت. چاپ اول، تهران: انتشارات نگاه دانش.
اسماعیل‌زاده، مرضیه. (1393). تأثیر منابع سازمانی و قابلیت‌های پویا بر عملکرد شرکت‌های دانش بنیان. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبائی.
اکبری، محسن، ابراهیم‌پور ازبری، مصطفی و هوشمند چایجانی، میلاد. (1394). بررسی تأثیر گرایش به کارآفرینی و دوسوتوانی نوآوری بر عملکرد صادراتی محصولات جدید با تعدیل‌گری شدت نوآوری محصول در صنعت خودروسازی. نشریه علمی- پژوهشی مدیریت نوآوری، 4(4)، 106-81.
امتیاز، سمیه. (1391). تأثیر گرایش کارآفرینانه بر عملکرد: بررسی نقش تعدیلگری استراتژی (مطالعه موردی: صنعت مواد شوینده). پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس.
حاجی‌کریمی، عباسعلی و شهابی، الهه. (1390). قابلیت‌های پویا و مدیریت استراتژیک. چاپ اول، تهران: شرکت چاپ و نشر بازرگانی.
حیدری، علی، دیواندری، علی، اعرابی، سیدمحمد و سیدکلالی، نادر. (1395). رابطه قابلیت‌های پویا و عملکرد شرکت با میانجی‌گری قابلیت‌های عملیاتی. چشم انداز مدیریت بازرگانی، 15(27)، 140-125.
داوری، علی و رضازاده، آرش. (1392). مدل‌سازی معادلات ساختاری با نرم‌افزار pls، تهران: سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی.
رضوی، سید مصطفی، زالی، محمدرضا، رشیدی، محمود و دیداری، جاوید. (1390). نقش گرایش کارآفرینانه در عملکرد سازمانی؛ شعب بانک ملت شهر تهران. پژوهشنامه مدیریت اجرایی، 3(5)، 116-95.
سلطانیه، فرزاد و حاجی‌پور، بهمن. (1393). بررسی تأثیر قابلیت‌های پویا بر قابلیت‌های نوآوری با استفاده از تکنیک مدل‌یابی معادلات ساختاری در صنایع غذایی. فصلنامه مهندسی تصمیم، 1(1)، 165-129.
شمس، لیلا. (1394). تأثیر پویایی رقابتی بر عملکرد سازمان (مورد مطالعه: صنعت لبنیات). پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس.
شیوا، آیدا. (1393). بررسی دوگانگی بازارگرایی و دوگانگی نوآوری بر عملکرد بنگاه (مورد مطالعه: صنایع غذایی). پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
شیوا، آیدا، آقا زاده، هاشم و حیدری، علی. (1395). راهبردهای بازارگرایی و نوآوری، رویکردی به پویایی کسب‌و کار. نشریه مدیریت بازرگانی، 8(1)، 182-159.
کفاش‌پور،آذرونجفی‌سیاهرودی،مهدی. (1388). تأثیرتحقیقاتبازاریابیبرعملکردازطریقفرهنگبازارگراییدرآژانسهایمسافرتیشهرستانمشهد. پژوهش‌نامهمدیریتتحول، 1(2)،11.
ملک اخلاق، اسماعیل، مرادی، محمود، مهدی زاده، مهران و درستکار احمدی، ناهید. (1392). گزینش استراتژی‌های نوآوری با استفاده از رویکرد ترکیبی دلفی ـ فرایند تحلیل شبکه (مورد مطالعه: شرکت مدیریت پروژه‌های ساختمانی ایران ـ مپسا). نشریه مدیریت بازرگانی، 5(3)، 172-145.
نقی زاده، محمد، سید نقوی، میرعلی و احسانی، راضیه. (1392). تأثیر قابلیت‌های پویا بر توانمندی نوآوری محصول در بنگاه‌های بخش دارویی ایران. فصلنامه علمی- پژوهشی مدیریت نوآوری، 2(3)، 51-27.
نیکومرام، هاشم و حیدرزاده، کامبیز. (1385). ارزیابی نقش گرایش کارآفرینانه، ساختار سازمانی و بازارگرایی بر عملکرد کسب و کار شرکت‌های تولیدی (شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار). مجله مدیریت بازاریابی، 1(1)، 50-5.
Abebe, M. A., & Angriawan, A. (2014). Organizational and competitive influences of exploration and exploitation activities in small firms. Journal of Business Research, 67(3), 339-345.
Bravo, E., Hiern, J. & Sune, A. (2004). Dynamic Capabilities and innovation: a Multiple-Case Study, Technical University of Catalonia (UPC), Terrassa, Spain.
Chmura Kraemer, H., Kiernan, M., Essex, M., & Kupfer, D. J. (2008). How and why criteria defining moderators and mediators differ between the Baron & Kenny and MacArthur approaches. Health Psychology, 27(2S), S101.
Davis, J. L., Greg Bell, R., Tyge Payne, G., & Kreiser, P. M. (2010). Entrepreneurial orientation and firm performance: The moderating role of managerial power. American Journal of Business, 25(2), 41-54.
Dess, G. G., & Lumpkin, G. T. (2005). The role of entrepreneurial orientation in stimulating effective corporate entrepreneurship. The Academy of Management Executive, 19(1), 147-156.
Eisenhardt, K. M., & Martin, J. A. (2000). Dynamic capabilities: what are they? Strategic management journal, 1105-1121.
Ellonen, H. K., Wikström, P., & Jantunen, A. (2009). Linking dynamic-capability portfolios and innovation outcomes. Technovation, 29(11), 753-762.
Fox, J. M. (2005). Organizational entrepreneurship and the organizational performance linkage in university extension (Doctoral dissertation, The Ohio State University).
Gibson, C. B., & Birkinshaw, J. (2004). The antecedents, consequences, and mediating role of organizational ambidexterity. Academy of management Journal, 47(2), 209-226.
Goodale, J. C., Kuratko, D. F., Hornsby, J. S., & Covin, J. G. (2011). Operations management and corporate entrepreneurship: The moderating effect of operations control on the antecedents of corporate entrepreneurial activity in relation to innovation performance. Journal of operations management, 29(1), 116-127.
Hooley, G., Fahy, J., Greenley, G., Beracs, J., Fonfara, K., & Snoj, Boris. (2003). Market orientation in the service sector of the transition economies of central Europe. European Journal of Marketing, 37(1/2), 86-106.
Kollmann, T., & Stöckmann, C. (2010). Antecedents of strategic ambidexterity: effects of entrepreneurial orientation on exploratory and exploitative innovations in adolescent organisations. International Journal of Technology Management, 52(1/2), 153-174.
Li, C. R., Lin, C. J., & Chu, C. P. (2008). The nature of market orientation and the ambidexterity of innovations. Management Decision, 46(7), 1002-1026.
Li, Y. H., & Huang, J. W. (2012). Ambidexterity's mediating impact on product development proficiency and new product performance. Industrial Marketing Management, 41(7), 1125-1132.
Lumpkin, G.T., & Dess, G.G. (1996). Clarifying the entrepreneurial orientation construct and linking it to performance. The Academy of Management Review, (16)21, 135-172.
Mihalache, O. R., Jansen, J. J., Van den Bosch, F. A., & Volberda, H. W. (2014). Top management team shared leadership and organizational ambidexterity: A moderated mediation framework. Strategic Entrepreneurship Journal, 8(2), 128-148.
O’Reilly, C. A., & Tushman, M. L. (2008). Ambidexterity as a dynamic capability: Resolving the innovator's dilemma. Research in organizational behavior, 28, 185-206.
O'Cass, A., Heirati, N., & Ngo, L. V. (2014). Achieving new product success via the synchronization of exploration and exploitation across multiple levels and functional areas. Industrial Marketing Management, 43(5), 862-872.
Prange, C., & Verdier, S. (2011). Dynamic capabilities, internationalization processes and performance. Journal of World Business, 46(1), 126-133.
Runyan, R., Droge, C., & Swinney, J. (2008). Entrepreneurial orientation versus small business orientation: what are their relationships to firm performance? Journal of Small Business Management, 46(4), 567-588.
Sarkees, M., Hulland, J., & Prescott, J. (2010). Ambidextrous organizations and firm performance: the role of marketing function implementation. Journal of Strategic Marketing, 18(2), 165-184.
Slotwinski, D. L. (2010). Determining the statistical significance of environmental uncertainty on the relationship among performance, entrepreneurial orientation, and strategy for Washington State manufacturing firms (Doctoral dissertation, Capella University).
Teece, D. J. (2007). Explicating dynamic capabilities: the nature and microfoundations of (sustainable) enterprise performance. Strategic management journal, 28(13), 1319-1350.
Wei, Z., Zhao, J. & Zhang, C. (2014). Organizational ambidexterity, market orientation, and firm performance, Journal of Engineering and Technology Management, 33(1), 134- 153.
Zahra, S. A., & Covin, J. G. (1995). Contextual influences on the corporate entrepreneurship-performance relationship: A longitudinal analysis. Journal of business venturing, 10(1), 43-58.
Zhang, J. A., Edgar, F., Geare, A., & O'Kane, C. (2016). The interactive effects of entrepreneurial orientation and capability-based HRM on firm performance: The mediating role of innovation ambidexterity. Industrial Marketing Management, 59, 131-143.
Zimmermann, A., Raisch, S., & Birkinshaw, J. (2015). How is ambidexterity initiated? The emergent charter definition process. Organization Science, 26(4), 1119-1139.